Opis
Vrlo rijetko. Zanimljivo dizajniran katalog, sa više preklapanja, izvlačenja stranica, fotografijama, nacrtima, skicama… Galerija studentskog centra, Beograd 1981. godine. Urednica Biljana Tomić. Dizajn Grupa Meč. Dvojezično izdanje, engleski i srpski jezik, prijevod na srpski Rajka Nišavić i Snežana Vukelić. Foto Mihailo Ruvidić + zadnja stranica, Mirko Lovrić, Risto Nastovski, Rade Samardžić, Nebojša Čanković + naslovna strana.
Grupa Meč djelovala je krajem 70-ih i početkom 80-ih godina u Beogradu, a činilo ju je pet beogradskih arhitekata: Marjan Čehovin, Dejan Ečimović, Slobodan Maldini, Mustafa Musić i Stevan Žutić.
Sredinom sedamdesetih u srpskoj arhitekturi ističe se grupa tada mladih arhitekata, koju čine Mustafa Musić (rođ. 1949), Marjan Čehovin (rođ. 1950) i Dejan David Ećimović (1948-2002), bez sumnje jedna među najznačajnijim ličnostima na srpskoj avangardnoj arhitektonskoj sceni tog vremena. Zajedno sa Slobodanom Maldinijem (rođ. 1956) i Stevanom Žutićem (rođ. 1954), delovali su kao grupa »MEČ«. Ova grupa je načinila prvi pomak u srpskoj arhitekturi prema tada nastalom i razvijajućem postmodernizmu. Prema Dejanu Davidu Ećimoviću: »Bilo je to krajem sedamdesetih, kada aktivnosti grupe – upoređene s maticom zbivanja (u srpskoj arhitekturi) – imaju marginalnu poziciju. Međutim, ne možemo ih samo zbog toga videti kao slučajnost ili »odstupanje od pravila«. Jer, dalji tok događaja pokazao je suprotno«.
O radu grupe MEČ istoričarka umetnosti Biljana Tomić piše: “Kada se sredinom sedamdesetih godina izdvojila grupa mladih arhitekata na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu, njihova pojava predstavljala je činjenicu svesnog pomaka, oslobođenost mišljenja i stavova, autonomnost rada. Mustafa Musić i Marjan Čehovin prvom samostalnom izložbom učinili su početni korak. 1980. godine, formirana je grupa arhitekata u proširenom sastavu, zajedno sa Dejanom Ećimovićem, Slobodanom Maldinijem i Stevanom Žutićem. 1980. i narednegodine bile su svesno sukobljavanje sa tradicijom modernizma, predano i zaneseno. Vraćanje ka izvorima arhitekture, istraživanjima osnova njene sadašnjosti, prošlosti, budućnosti… Mnoge skice, crteži, makete i tekstovi postaju proglasi individualnog viđenja i mišljenja o arhitekturi, članova ove grupe arhitekata, istovremeno bliskih i različitih, srazmerno mogućnostima za različitosti u ovom vremenu.
Budući da je delovala prema principu »…ako želiš da prihvatiš prvo pravilo arhitekture, onda ga prekrši…« (Bernard Tšumi), grupa »MEČ« je kritikovana sa svih strana, a najviše od akademskog kruga sa Arhitektonskog fakulteta u Beogradu i levih politički glasila, kao što je bio partijski list »Komunist«, za koji je kritike pisao tadašnji komunistički aktivista i arhitektonski »kritizer« Aleksandar Milenković. Milenković je grupu »MEČ« optuživao za »desničarski i antisocijalistički stav u arhitekturi, koji bi društvo trebalo da saseče u korenu«. Kulminacija u otporu konzervativne javnosti prema ovoj avangardnoj grupi dostignuta je kada je naučno-nastavno veće Arhitektonskog fakulteta, na čelu sa tadašnjim dekanom Borkom Novakovićem, uputilo zvaničan demarš uredništvu časopisa »I.T. Novine« zbog pisanja o grupi »MEČ« i afirmacije njihovih stavova . Tim povodom je sa arhitektonskim kritičarem i autorom brojnih tekstova o grupi »MEČ« Zoranom Manevićem dekan održao »informativni razgovor«, a od njega je traženo da uputi izvinjenje kolektivu Arhitektonskog fakulteta. Na nastavnom veću fakulteta iznet je predlog da se traži saglasnost Gradskog komiteta Saveza komunista da arhitektima pripadnicima grupe MEČ budu oduzete diplome o završenom Arhitektonskom fakultetu u Beogeadu.
Bez obzira na represiju etabliranih arhitektonskih krugova i prepreke na koje je nailazila u delu konzervativne arhitektonske javnosti, uključujući i Arhitektonski fakultet u Beogradu, grupa »MEČ« je realizovala nekoliko arhitektonskih instalacija. Među njima, najznačajnije su instalacije koje su u sebi sadržavale simbolične poruke: »Jonski stub u modernoj kolonadi« ispred Studentskog kulturnog centra u Beogradu, 1981. godine. i instalacije »Forum – crvenim klinom protiv belih« u Knez Mihajlovoj ulici, koja je izgrađena povodom izložbe »Grad u reinkarnaciji«, 1982. godine. Crveni klin ispred palate Srpske akademije nauka i umetnosti iritirao je akademike, zbog čijih prigovora je ova instalacija demontirana i odneta po hitnom postupku, uz obrazloženje “da smeta pešačkom saobraćaju”. Grupa je bila izuzetno aktivna na planu takozvane »crtane arhitekture«, organizujući izložbe svojih nerealizovanih projekata i zamišljenih arhitektonskih konkursa u najznačajnijim kulturnim centrima tadašnje Jugoslavije: Beogradu, Zagrebu i Ljubljani ali i van zemlje (Austrija, Poljska, Švajcarska). – izvor Slobodan Maldini (fb)
